Wieluń to jedno z piękniejszych, średniowiecznych miast leżących w województwie łódzkim, w samym centrum Polski. Zabytki tego wspaniałego miejsca pamiętają jeszcze czasy króla Kazimierza Wielkiego, którego wkład w rozbudowę tego ośrodka jest do dziś niewyobrażalny. Bogata historia i piękne zabytki przyciągają tu co roku rzesze turystów.

Dlaczego warto odwiedzić Wieluń? Jednym z głównych powodów jest długa i ciekawa historia regionu oraz samego miasta. Wieluń posiada ogrom zabytków z różnych okresów, a każdy z nich wart jest uwagi. Wynika to z tego, że miasto od zawsze leżało w dogodnej lokalizacji, czyli na skrzyżowaniu europejskich szlaków handlowych, m.in. szlaku bursztynowego. 

Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z roku 1281 z dokumentów, które określały tą miejscowość jako gród kasztelański. Sto lat później miejscowość ta była już stolicą ziemi wieluńskiej. Na zamku przez setki lat przebywało wielu królów polskich oraz córki i małżonki wywodzące się z królewskich rodów. Niestety historia Wielunia to nie tylko rozkwit, ale również krwawe wydarzenia. W 1631 roku w wielkim pożarze spalona została większość miejscowości, natomiast w czasie II wojny światowej została niemal doszczętnie zniszczona w czasie bombardowania przez wojska niemieckie.

Mimo to, w mieście zachowało się wiele historycznych obiektów, które do dziś zachwycają.

Oto lista miejsc, które naprawdę warto zobaczyć w Wieluniu:

Mury obronne: Brama Krakowska

W czasach swojej świetności mury obronne w Wieluniu miały długość około 1300 metrów i wysokość osiągającą nawet 6,5 metra. Fortyfikacje powstały na rozkaz Kazimierza Wielkiego, który tworzył wówczas „Orle Gniazda”.

Do dziś zachowały się jedynie niewielkie fragmenty murów oraz baszty i Brama Krakowska – jedyna wśród wszystkich bram wejściowych, która obecnie znajduje się przy wieluńskim Ratuszu. Baszty, które można podziwiać w różnych częściach centrum miasta są w dość dobrej formie. Należą do nich: Baszta Męczarnia, Baszta Prochownia, Baszta Skarbczyk i Baszta Swawola.

Z całej fortyfikacji najbardziej warta uwagi jest Brama Krakowska. Dziś jest wizytówką Wielunia i jego średniowiecznego rozkwitu. Brama została zbudowana w XIV wieku jako element murów obronnych u wylotu traktu do Krakowa, w kierunku pobliskiej wsi Ruda (wielu mieszkańców nazywało obiekt Bramą Rudzką). Na przełomie XV i XVI wieku bramę nadbudowano o jedną kondygnację. Dziś Brama Krakowska kojarzy się z Ratuszem, ponieważ na początku XIX wieku rozebrano ówczesny wieluński ratusz, a nową budowlę dobudowano do Bramy Krakowskiej, wykorzystując ją jako wieżę ratuszową. Miało to miejsce w 1842 roku i tak powstał oryginalny w swej formie późnoklasycystyczny ratusz z gotycką wieżą.

Zamek / Pałac

A raczej dawny zamek, bo na jego fundamentach stoi dziś klasycystyczny pałac. Dziś możemy sobie tylko wyobrażać średniowieczny zamek w Wieluniu, który stał w parku miejskim koło Ratusza. Wieluński zamek stanowił wówczas integralną część murów obronnych i zbudowany został najprawdopodobniej za czasów króla Kazimierza Wielkiego, w miejscu wcześniejszego drewnianego zamku z XIII wieku.

Niestety budowla została spalona i zniszczona przez Szwedów podczas potopu. Kolejny pożar miał miejsce w 1791 roku podczas gotowania oleju na zamku. Ruiny zamku kupił w 1837 roku Fryderyk August Goleński, który na fundamentach budynku wybudował przepiękny klasycystyczny pałac z monumentalnym portykiem wspartym na czterech kolumnach. Dziś w pałacu urzęduje Starostwo Powiatowe wraz z Urzędem Miejskim.

Po dawnym średniowiecznym zamku pozostał jednak mały ślad – są nim gotyckie piwnice. Niestety nie są udostępnione jako atrakcja turystyczna.

Obiekty sakralne Wielunia

Wieluń to miasto wielu kościołów, a każdy z nich wart jest oddzielnej uwagi. Przytoczymy tylko najważniejsze z nich.

Kolegiata Bożego Ciała

To jedna z najbardziej charakterystycznych budowli w całym mieście i najbardziej znany obiekt sakralny w Wieluniu. Powstał w XIV wieku dzięki (a jakżeby inaczej) działalności Kazimierza Wielkiego. Został on wzniesiony dla ojców augustianów wraz z klasztorem. Zakonnicy służyli w Wieluniu do 1893 r., a następnie kościół przeszedł w ręce diecezji i w 1965 r. został podniesiony do godności kolegiaty. Początkowo świątynia ta miała służyć tylko za siedzibę augustianów. Dziś jednak jest dostępna zarówno dla wiernych, jak i turystów. Warto zwrócić uwagę na otoczenie kościoła, które jest bardzo zielone i spokojne. Można zwiedzić Drogą Krzyżową w cieniach drzew i podziwiać jej pięknie rzeźbione stacje.

Kościół św. Barbary

Ta świątynia jest niezwykle kameralna i spokojna. Należy do ważnych punktów sakralnych na terenie Wielunia, ponieważ wykonana została w stylu zbliżonym do kościołów typu wieluńskiego. Niestety budowla straciła swój pierwotny charakter w połowie XIX wieku, kiedy drewnianą nawę zastąpiono murowaną. Na szczęście pozostawiono oryginalne prezbiterium z charakterystycznym dla typu wieluńskiego kształtem. 

Kościół wybudowano w XVI wieku z drewna. Jego celem była ochrona przed zarazą. W latach 70. XX w. kościół gruntownie odrestaurowano, a od 2000 r. jest kościołem parafialnym. 

Kościół św. Mikołaja i klasztor bernardynek

Kościół ten jest ciekawy z tego względu, że ma bogate, barokowe wnętrze. Złocone dekoracje i przepiękne obrazy przyciągają zarówno mieszkańców, jak i turystów.

Świątynia, wraz ze szpitalem, została wzniesiona poza murami miejskimi w latach 1370-1380 z fundacji Władysława Opolczyka. Książę ten sprowadził także do Wielunia w 1388 roku paulinów. Wkrótce wszystkie zabudowania wraz z kościołem zostały w pełni oddane zakonnikom. Oryginalny kościół i drewniany klasztor spłonęły w XVII wieku. Świątynię odrestaurowano w stylu gotyckim, a klasztor postawiono od nowa, tym razem murowany. W XIX wieku cały kompleks przekazano zgromadzeniu sióstr bernardynek.

Na terenie Wielunia znajdują się również inne ciekawe kościoły, takie jak majestatyczny Klasztor Franciszkanów z XVII wieku, kościół św. Józefa czy kościół Ewangelicki.

Inne ciekawe miejsca w Wieluniu

Młyn “Amerykanka”

Młyn to obok cukrowni „Wieluń” jeden z najcenniejszych wieluńskich obiektów postindustrialnych. To również jeden z ciekawszych budynków pod względem architektonicznym. Mimo, że do “Amerykanki” wejść nie można, warto zobaczyć kompleks z zewnątrz.

Młyn został wzniesiony przy ul. Rudzkiej i uruchomiono go w 1927 roku. W tych czasach  należał do kilkuosobowej spółki, ale po wojnie placówkę znacjonalizowano i w ten sposób funkcjonowała do lat 90. XX wieku.

Ściany budynku wykonane są z czerwonej cegły oraz z kamienia wapiennego. Związane jest to z powszechnym występowaniem w okolicy taniego i powszechnie niegdyś stosowanego materiału budowlanego jakim był kamień wapienny. Młyn “Amerykanka” to piękny przykład przemysłowej architektury.

Są plany, aby obiekt zaadaptować na centrum handlowo-rozrywkowe. Dziś objęty opieką konserwatora zabytków, być może za kilka lat znów odżyje i stanie się użyteczny dla mieszkańców i turystów.